NN
 |
Hội trường Thống Nhất – Dinh Ðộc Lập là tòa nhà lớn số 133 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh, tọa trên vùng đất rộng gần 12 mãu Tây. Khu đất được giới hạn bởi bốn con đường: Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Nguyễn Du, Huyền Trân Công Chúa, Nguyễn Thị Minh Khai.
Sau khi hạ Ðại Ðồn Chí Hòa năm 1861, với chiến lược lâu dài trong việc thôn tính Việt Nam và Ðông Dương, chính phủ Pháp bắt tay vào chỉnh trang đô thị sài Gòn và xây dựng những công trình kiên cố. Báo Courrier de Sai Gon năm 1864 viết: “Những nghiên cứu đầu tiên liên quan đến việc xây cất một dinh thự dành làm trụ sở vĩnh viễn cho quan Thống đốc bắt đầu thực hiện thay thế cho những ngôi nhà tạm thời bằng gỗ mà hiện thời cácvị ấy đang trú ngụ”. Dinh Norrodom (còn có tên gọi là Dinh Toàn Quyền hay Dinh Thống Soái) được xây dựng theo đồ án thiết kế của kiến trúc sư người Pháp Hermite. Viên đá đầu tiên được đặt khởi công cho công trình xây dựng Dinh vào ngày 23/2/1868 do Ðô đốc De La Grandière chủ tọa với sự tham dự của nhiều quan chức Pháp – Việt. Theo sách của Jules Boissère thì công trình này phải mất đến 21 năm cho quá trình xây dựng và trang trí nội thất. Ðến năm 1889 Dinh mới được khánh thành, chi phí xây dựng lên đến 4 triệu Frans vàng.
Hiệp định Genève được ký kết, Pháp rút khỏi Việt Nam, ngày 7/9/1954 dinh Norrodom được giao lại cho chính phủ miền Nam Việt Nam. Sau đó tòa nhà được đổi tên gọi là Dinh Ðộc Lập, dùng làm bản doanh phủ Tổng thống chế độ Sài Gòn cũ. Sáng ngày 27/2/1962, hai phi công: Phạm Phú Quốc, Nguyễn Văn Cừ thuộc phe đối lập với tổng thống Ngô Ðình Diệm, đã dùng hai phi cơ cất cánh từ phi trường Tân sơn Nhất ném bom làm sập hoàn toàn phía trái Dinh Ðộc Lập. Sau sự cố đó, chính quyền họ Ngô đã ra lệnh xây lại dinh này. Tòa nhà được khởi xây dựng ngày 01/7/1962 và được khánh thành ngày 03/10/1966. Theo đồ án, tòa nhà có diện tích xây dựng 45.000m 2 (rộng 21 gian 85m, sâu 19 gian 80m). Diện tích mặt sàn sử dụng khoảng 20.000m 2 , gồm ba tầng chính, hai gác lửng, một sân thượng (có sân bay trực thăng) và một tầng nền. Tổng số các phòng trong toàn Dinh là 95 phòng, không kể các khu vực vệ sinh, hành lang và khách sảnh. Các phòng lớn bố trí cho các công việc đối nội, đối ngoại nằm ở các tầng trệt và lầu 1, lầu 2. Kiến trúc sư Ngô Viết Thụ cho biết “xây dựng Dinh tốn khoảng 150.000 lượng vàng và mỗi quân nhân, nhân viên chính quyền thời ấy phải đóng góp mỗi người một ngày lương”. Một vài số liệu về vật liệu đã sử dụng bêtông cốt sắt độ 12.000m 3 , gỗ quý 200m 3 , kính cho các cửa 2.000m 2 , đá rửa và đá mài 20.000m 2 … Hơn một trăm năm tồn tại, tòa nhà lớn này đã gắn liền với từng biến cố của lịch sử Việt Nam. Ở thời điểm nào, tòa nhà cũng là trung tâm đầu não của chính quyền đương thời. Sự thay đổi tên gọi của tòa nhà sau mỗi biến cố lịch sử (dinh Norodom: 1863-1954, dinh Thủ tướng: 9/1954 – 10/1956, dinh Ðộc Lập: 10/1956-1975, Hội trường Thống Nhất từ 25/6/1976 đến nay) gắn liền với quá trình đấu tranh chống ngoại xâm, giành độc lập, thống nhất đất nước của dân tộc Việt Nam. Trưa ngày 30/4/1975, chiếc xe tăng mang số hiệu 390 thuộc Lữ đoàn xe tăng 203, Quân đoàn II đã húc đổ cổng sắt dinh Ðộc Lập, đoàn xe tăng quân Giải Phóng nối đuôi nhau tiến vào dinh 11h30 cùng ngày lá cờ Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam đã tung bay trên kỳ đài của Dinh.
Với những ý nghĩa lịch sử trọng đại đó, tại kỳ họp thứ nhất của Quốc Hội khóa VI, ngày 25/6/1976 Dinh Ðộc Lập đã được đổi tên thành Hội trường Thống Nhất và được đặc cách xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa theo quyết định số 77A-VHQÐ ngày 25/6/1