Vẹn tròn lòng trung nghĩa
Quê tỉnh Tiền Giang, Cô Thanh Vân sinh trưởng trong gia đình có truyền thống cách mạng, ba mẹ nuôi dấu cán bộ hoạt động bí mật, anh và em trai là liệt sĩ, mẹ cô được Nhà nước phong tặng Mẹ Việt Nam anh hùng. Tuổi 15, cô Vân là giao liên truyền tin, giao tài liệu mật, rồi thoát ly gia đình với nhiệm vụ y sĩ của Đại đội Thanh niên xung phong Ấp Bắc (C2163) thuộc Tổng đội TNXP Giải phóng miền Nam - đơn vị được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Nhớ khi lên rừng tải đạn, khiêng thương binh ở chiến trường miền Đông Nam Bộ, cực Nam Trung Bộ và tại Campuchia, cô Vân xúc động kể: “Theo tiếng gọi phong trào “5 xung phong” của Đoàn Thanh niên nhân dân cách mạng Việt Nam phát động năm 1965, cô và đồng đội lên đường phục vụ tiền tuyến với lòng phấn khởi và quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ, giải phóng đất nước, xây dựng cuộc sống ấm no hạnh phúc cho dân. Cuộc sống trong bom đạn ác liệt gian khổ, nhưng tình đồng đội thương yêu gắn bó, chia sẻ từng vắt cơm hạt muối, về nơi đóng quân thì cùng nhau ca hát, tinh thần luôn vui vẻ!”.
Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, cô Vân là Phó Ban liên lạc truyền thống Cựu TNXP Ấp Bắc (C2163). Từ năm 1990 đến nay, cô tự nguyện đóng góp kinh phí và đi vận động được hàng trăm triệu đồng phục vụ công tác tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, xây dựng 14 nhà tình nghĩa, trao tặng ti vi cho các gia đình tại lễ bàn giao nhà, tham gia các đợt khám bệnh miễn phí, tặng quà cho hơn 500 cựu TNXP và 1.000 người dân hoàn cảnh khó khăn...
Hơn 10 năm, cô tham gia cùng Ban liên lạc Cựu TNXP Giải phóng miền Nam, Ban liên lạc Truyền thống Sư đoàn 9, Trung tâm thông tin tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, Hội Cựu TNXP các tỉnh tìm được 35 hài cốt liệt sĩ TNXP và bộ đội hi sinh tại các tỉnh Bình Dương, Bình Phước, Long An, Tiền Giang, Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, Bình Thuận... Đó là cả quá trình kiên trì tìm thông tin, liên hệ với đồng đội cũ, vượt qua khó khăn của địa hình địa vật thay đổi nơi rừng sâu núi thẳm để xác định vị trí hài cốt liệt sĩ, đem lại niềm vui “đoàn tụ” cho những người trong cuộc. Trong đó có niềm hạnh phúc của bà mẹ già gần 100 tuổi ở tỉnh Vĩnh Phúc nhận được hài cốt con trai hi sinh nơi chiến trường xưa ở xã Đa Kai, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận.
Cô Thanh Vân (thứ 2 từ trái qua) về thăm lại chiến trường xưa
Những lời ca tri ân
Yêu thích giải trí văn nghệ để nâng cao sức khỏe, cô Vân còn là Chủ nhiệm Câu lạc bộ đờn ca tài tử phường Nguyễn Cư Trinh - đơn vị xuất sắc đạt giải Nhất Liên hoan Đờn ca tài tử Quận 1 năm 2015, 2016, 2017. Đặc biệt, cháu trai của cô - bé Đào Minh Triết ngay từ tuổi lên 4 đã ca các bài bản do chính cô sáng tác, đạt giải Triển vọng Nhi đồng, giải Thí sinh nhỏ tuổi nhất trong các cuộc thi đờn ca tài tử cấp quận và TPHCM.
Tính đến nay, cô đã sáng tác trên 10 bài bản ngợi ca Bác Hồ, các anh hùng liệt sĩ, hoạt động xây dựng đất nước. Mỗi bài ca đều đong đầy cảm xúc, lay động trái tim người nghe, được biểu diễn nhiều trong các lễ kỷ niệm, cuộc thi, sinh hoạt văn nghệ của các đơn vị TNXP, quân đội và quần chúng nhân dân như: bài “Liệt sĩ - các anh chị đang ở đâu?” viết về Trung tâm thông tin tìm kiếm hài cốt liệt sĩ; “Luôn có chúng tôi bên cạnh” cảm xúc tại khu tưởng niệm TNXP - Đồi 82, huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh; “Sống mãi Đa Kai” viết về địa chỉ đỏ Bia ghi danh - Đài tưởng niệm anh hùng, liệt sĩ TNXP Đoàn Vận tải H50 và xã Đa Kai, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận…
Âm vang lời ca của Thượng tá Thanh Vân về các anh hùng, liệt sĩ làm sống động hào khí dân tộc Việt Nam, hình ảnh lớp lớp thanh niên xung phong đi tải đạn, cáng thương phục vụ chiến trường, phá núi mở đường cho từng chuyến hàng qua, anh dũng hi sinh giữa chiến trường đầy máu lửa, linh thiêng tình yêu đất nước sẽ sống mãi trong lòng dân tộc: “Như mơ tôi thấy anh cười/Giang tay ôm chặt cơ đồ Việt Nam”.
Trong không khí cả nước sôi nổi kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2017), cả dân tộc Việt Nam đời đời nhớ ơn các anh hùng, liệt sĩ, thương binh đã xả thân vì Tổ quốc trường tồn. Những dấu chân về chiến trường xưa, về khu di tích lịch sử, nhiều hoạt động đền ơn đáp nghĩa… của các tầng lớp nhân dân, của những cựu chiến binh, cựu TNXP, trong đó có nữ thương binh - Thượng tá Thanh Vân sẽ luôn nhắc nhở chúng ta sống ý nghĩa, vượt mọi khó khăn, viết tiếp trang sử vẻ vang trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ quốc.
H.Y